Ο όρος Μαθησιακές Δυσκολίες αναφέρεται σε μαθητές με κανονική νοημοσύνη χωρίς οργανικά και συναισθηματικά προβλήματα, που όμως, δεν μπορούν να ακολουθήσουν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του σχολείου με επιτυχία.
Xαρακτηριστικά στοιχεία τα οποία προμηνύουν πιθανή ύπαρξη στην συνέχεια Μαθησιακών Δυσκολιών :
1. Καθυστέρηση στην εμφάνιση διαφόρων δραστηριοτήτων των λειτουργιών του λόγου
2. Καθυστέρηση στην κινητική εξέλιξη του παιδιού(λεπτή, αδρή κινητικότητα χεριών και δακτύλων, οπτικοκινητικός συντονισμός)
3. Πιθανή μικρή καθυστέρηση στη βάδιση
4. Γενικά αδέξιο παιδί
5. Πρόβλημα εντοπισμού αισθήσεως στο χώρο, σε αντίθεση με την πολύ καλή μνήμη τόπων, χώρων κτλ
6. Δυσκολία στην αίσθηση του χρόνου
7. Συγχύσεις γραμμάτων στην ροή του παιδικού λόγου
8. Αντικαταστάσεις γραμμάτων αλλά και συλλαβών στη ροή του παιδικού λόγου
9. Δυσκολία στη χρήση των χρόνων των ρημάτων σε σχέση με τον χρόνο πράξεως.
10. Συνέχιση του παιδικού τρόπου ομιλίας
11. Υπερκινητικό παιδί, κάνει αρκετή φασαρία χωρίς να μπορεί να καθίσει κάπου για αρκετή ώρα
12. Αδυναμία προσήλωσης σε δραστηριότητες. Ποτέ δεν τελειώνει ό,τι αρχίζει
13. Δυσκολία συμμετοχής σε ομαδικές δραστηριότητες και συχνές αποτυχίες σε αυτές
14. Δυσκολία κατανόησης προμαθηματικών εννοιών
Τα πρώτα προβλήματα εμφανίζονται όταν το παιδί ξεκινήσει το δημοτικό, ενδείξεις όμως υπάρχουν από την προσχολική ηλικία, όπως έχουμε προαναφέρει.
Η μάθηση χαρακτηρίζεται από τον γραπτό (γραφή), τον προφορικό (ανάγνωση) και τον μαθηματικό λόγο.
Στον γραπτό λόγο μπορεί να παρουσιαστούν δυσκολίες όπως:
1. Καθρεπτισμός γραμμάτων
2. Παραλείψεις γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων
3. Σύγχυση κεφαλαίων και μικρών γραμμάτων
4. Επαναλήψεις γραμμάτων ή λέξεων
5. Μη κατανοητός γραφικός χαρακτήρας
6. Περιορισμένη ή δυσνόητη γραπτή έκθεση -έκφραση
Στην ανάγνωση μπορεί να παρουσιασθούν δυσκολίες όπως:
1. Αργή ή συλλαβιστή ανάγνωση
2. Παράληψη γραμμάτων, συλλαβών, λέξεων ή και προτάσεων
3. Δυσκολία επανεύρεσης της σωστής σειράς όταν η ανάγνωση του κειμένου διακόπτεται
5. Δυσκολία αναδιήγησης κειμένου (περιορισμένα ή άτακτα)
Στα μαθηματικά μπορούν να παρουσιαστούν δυσκολίες όπως:
1. Δυσκολία σωστής αποτύπωσης αριθμών
2. Δυσκολία κατανόησης αριθμών και πράξεων
Είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι οι δυσκολίες εμφανίζονται από την πρώτη δημοτικού και μπορεί να συνεχίζονται μέχρι και τις τελευταίες τάξεις του λυκείου.
Πολλά παιδιά μπορεί να τις καλύπτουν, αλλά μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια αν βλέπετε ότι το παιδί σας θέλει να συμμετέχει στο μάθημα αλλά δεν μπορεί.
Οι δυσκολίες που εμφανίζει το παιδί με Δυσλεξία ή Μ.Δ. μπορεί να συνοδεύονται από άλλες ενδείξεις που δύσκολα εντοπίζονται από τον γονιό ή τον δάσκαλο.
Ο καλύτερος τρόπος είναι η έγκαιρη παρέμβαση από τον ειδικό.
Είναι σημαντικό να ακολουθούνται ορισμένοι κανόνες έτσι ώστε να μην βιώνουν οι μαθητές καθημερινά την σχολική αποτυχία.
1. Να επαινούνται για την προσπάθεια που καταβάλουν
2. Να ενθαρρύνονται
3. Να έχουν την υποστήριξη των δασκάλων έτσι ώστε να μην νιώθουν απομονωμένοι στο σύνολο της τάξης
4. Να κατευθύνονται προς τους τομείς που έχουν ιδιαίτερη ικανότητα
5. Να έχουν την κατανόηση γονιών, δασκάλων, συμμαθητών
Βασικοί Τύποι Μαθησιακών Δυσκολιών
**Δυσλεξία
Δυσγραφία
Δυσαριθμησία
Δυσορθογραφία
Δυσαναγνωσία
Υπερκινητικότητα
Ελλειμματική προσοχής
** Ειδική μαθησιακή δυσκολία.
Στοιχεία που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν: εύρος προσοχής, προσανατολισμό, ικανότητα αποστήθισης, κατανόηση αριθμών και πράξεων
Ιδιαιτερότητες: Δυσκολία στην επεξεργασία των στοιχείων του προφορικού λόγου και κατ επέκταση στα στοιχεία του γραπτού λόγου (ανάγνωση, γραφή, κ.α.)
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα
Τα παιδιά με έλλειψη προσοχής έχουν:
Δυσκολία στη συγκέντρωση σε μια δραστηριότητα ιδιαίτερα αν αυτή απαιτεί πνευματική προσπάθεια και δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον.
Δυσκολία στην ακολουθία οδηγιών. Αυτός είναι ο λόγος που συχνά δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν μια σχολική άσκηση ή δραστηριότητα.
Δυσκολία στην εστίαση της προσοχής σε λεπτομέρειες με αποτέλεσμα να κάνουν λάθη απροσεξίας στα μαθήματα. Οι εργασίες των παιδιών είναι συχνά ακατάστατες, ημιτελείς και γεμάτες λάθη απροσεξίας. Ένα παράπονο των γονιών και των δασκάλων είναι ότι το παιδί γνωρίζει τους κανόνες στη γραμματική ή στα μαθηματικά όμως δεν του ακολουθεί ή τους εφαρμόζει μόνο περιστασιακά. Τέτοια λάθη ερμηνεύονται ως τεμπελιά ή αδιαφορία ενώ είναι απόρροια της διάσπασης προσοχής
Δυσκολία στην οργάνωση των δραστηριοτήτων. Συχνά χάνουν πράγματα που τους χρειάζονται όπως ένα βιβλίο ενώ ξεχνούν εύκολα.
Η Υπερκινητικότητα είναι το πιο εμφανές χαρακτηριστικό των παιδιών με ΔΕΠ-Υ καθώς ενοχλεί περισσότερο το κοινωνικό περιβάλλον και προκαλεί τις περισσότερες παρατηρήσεις.
Τα παιδιά με Υπερκινητικότητα & Παρορμητικότητα:
Έχουν αυξημένες ανάγκες για εκτόνωσης της ενέργειας τους τις οποίες ικανοποιούν τρέχοντας, σκαρφαλώνοντας και πηδώντας όχι μόνο κατά την διάρκεια του παιχνιδιού αλλά και σε άλλους χώρους όπου αυτή η συμπεριφορά θεωρείται ακατάλληλη.
Ασχολούνται συνεχώς με διάφορα αντικείμενα.
Σηκώνονται από τη θέση τους την ώρα του μαθήματος και περιφέρονται.
Κινούν νευρικά τα χέρια και τα πόδια τους ή στριφογυρνούν στην καρέκλα τους
Μιλούν αδιάκοπα και ενεργούν πολύ αυθόρμητα χωρίς να σκεφτούν τα λόγια ή τις πράξεις τους.
Δυσκολεύονται να περιμένουν και έχουν ανάγκη να ικανοποιούν αμέσως τις επιθυμίες τους(χαμηλό επίπεδο ανοχής στη ματαίωση).
Βιάζονται να απαντήσουν στις ερωτήσεις που τους γίνονται ενώ ξεκινούν την απάντηση προτού ολοκληρωθεί η ερώτηση.
Δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τους κανόνες των παιχνιδιών, ενεργούν χωρίς να σέβονται τη σειρά των υπολοίπων ενώ όταν χάνουν έχουν έντονα ξεσπάσματα θυμού. Γεγονός που επηρεάζει τη σχέση με τους συνομήλικους τους.
Οι περισσότεροι άνθρωποι με ΔΕΠ-Υ έχουν φυσιολογική ή ανώτερη νοημοσύνη και δεν είναι απαραίτητο τα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ να αποτελέσουν εμπόδιο για μια επιτυχημένη ζωή.
Η διαπίστωση ότι ένα παιδί έχει ΔΕΠ-Υ απαιτεί εκτίμηση από έναν παιδοψυχίατρο, ψυχολόγο ή παιδίατρο με ειδίκευση στη ΔΕΠ-Υ. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία στην παιδική ηλικία είναι το κλειδί για την μεγιστοποίηση των θετικών αποτελεσμάτων και την ελαχιστοποίηση των αρνητικών μακροπρόθεσμων συνεπειών της ΔΕΠ-Υ στην ενήλικη ζωή.
Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ αντιμετωπίζουν πολύ συχνά μαθησιακές δυσκολίες. Επίσης έχουν μειωμένο κίνητρο για μάθηση και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Στο χαμηλό επίπεδο αυτοεκτίμησης συμβάλλει η απορριπτική συμπεριφορά των συνομήλικων τους
Πηγη: Ευ Ομιλείν-Π.Σ.Λ.- Χ.Ε.Καρπαθίου
